Laatst geüpdatet op juli 18, 2023 by Redactie
Je hebt al een aantal maanden geen menstruatie gehad. Je weet dat je niet zwanger bent, maar je menstruatie lijkt nog steeds niet te komen. Als je erover nadenkt, heb je misschien altijd problemen gehad met je cyclus en wist je nooit precies wanneer de bloeding zou komen. Een onregelmatige menstruatiecyclus kan een teken zijn dat er iets in je lichaam aan de hand is. Soms is het een tijdelijke opflakkering waar je je geen zorgen over hoeft te maken. Als het echter lang aanhoudt, kan het een teken zijn van iets ernstigers, zoals polycysteus ovariumsyndroom (PCOS). We hebben hier een korte handleiding voor de symptomen, diagnose en behandeling van PCOS.
Lees ook: Heb jij last van hevig menstrueel bloedverlies?
Wat is PCOS?
PCOS is een aandoening die ongeveer 10% van de vrouwen wereldwijd treft. Dat wil zeggen, 1 op de 10 vrouwen in de vruchtbare leeftijd. Kortom, dit syndroom houdt in dat de eierstokken niet normaal functioneren. Eierstokken vervullen twee belangrijke functies in je lichaam. Een daarvan is het produceren van vrouwelijke gameten. Elke maand tijdens de eisprong verlaat een eicel je eierstokken en reist naar de baarmoeder. Als het niet in contact komt met een zaadcel, vindt er geen bevruchting plaats en begin je 14 dagen daarna met menstrueren. Vrouwen met PCOS kunnen anovulatoire cycli hebben, wat betekent dat ze niet ovuleren (de eierstokken geven geen eicellen af).
De tweede functie van de eierstokken is het produceren van geslachtshormonen, zowel vrouwelijk als mannelijk. Gewoonlijk worden mannelijke hormonen of androgenen (de bekendste is testosteron) in een lagere concentratie geproduceerd dan de vrouwelijke hormonen (oestrogeen en progesteron). Maar in sommige gevallen wordt dit evenwicht verstoord, wat leidt tot een overvloed aan mannelijke hormonen die door je lichaam razen.
Symptomen om op te letten
Er zijn een paar criteria voor de diagnose van PCOS, waaronder een onregelmatige menstruatiecyclus. Symptomen van een onregelmatige cyclus kunnen oligomenorroe zijn, dat de menstruatiecyclus langer is dan 35 dagen, of amenorroe, de afwezigheid van menstruatie. Andere criteria zijn hoge niveaus van androgenen (hyperandrogenisme) en polycysteuze eierstokken (meerdere kleine cysten die echografie kan detecteren).
Hoge niveaus van androgenen (mannelijke hormonen) zijn verantwoordelijk voor de meest opvallende tekenen van PCOS. Men kan een overvloed aan gezichts- en lichaamshaar ervaren. Bovendien kan het haar op het hoofd dunner en zwakker worden. Overmatige haargroei wordt hirsutisme genoemd en is, in combinatie met haaruitval, een veelvoorkomende reden waarom PCOS onzekerheid en een laag zelfbeeld veroorzaakt. Hyperandrogenisme kan ook bijdragen aan huidproblemen. Hoge androgeenspiegels leiden tot overproductie van talg, waardoor de huid vetter wordt en vatbaarder voor acne.
Lees ook: Omgaan met acne? 5 veranderingen in levensstijl die je vandaag kunt maken
Wat de fysieke effecten betreft, is het ook gebruikelijk om het lichaamsgewicht te verhogen, en meestal hoopt het gewicht zich op op het bovenlichaam. Hormoonspiegels beïnvloeden ook de stemming en kunnen leiden tot frequente stemmingswisselingen, angst en depressie.
PCOS heeft niet alleen invloed op de geslachtshormonen. Door hormonale veranderingen worden ook de insulinespiegels beïnvloed. Insuline is het hormoon dat de suikerspiegel in het bloed regelt. Wanneer de niveaus veranderen, is er een groter risico op het ontwikkelen van diabetes type II en een hoog cholesterolgehalte. Het is ook een deel van de reden voor de mogelijke gewichtstoename.
PCOS en zwangerschap
Hoewel het soms prettig kan zijn om een onregelmatige of volledig afwezige menstruatie te hebben, omdat het je bloedingen, menstruatiepijn, het verschonen van maandverband en het legen van menstruatiecups vermijdt, kan er een dag komen waarop het vervelender aanvoelt. Meestal gebeurt het wanneer men besluit een kind te krijgen, en het gaat niet zoals gepland. Vaak hebben vrouwen met PCOS moeite om zwanger te worden. PCOS is de meest voorkomende oorzaak van anovulatoire onvruchtbaarheid (als je niet ovuleert, kun je niet zwanger worden). Ongeveer 90% van degenen die niet ovuleren en behandeld worden voor onvruchtbaarheid hebben PCOS.
Dan zijn er ovulatie-inducerende medicijnen die je arts indien nodig zal voorschrijven. Er zijn ook eenvoudige chirurgische procedures zoals laparoscopisch ovarieel boren (LOD) die kunnen worden uitgevoerd wanneer medicatie niet werkt. Bij LOD wordt warmte of een laser gebruikt om een deel van het eierstokweefsel te vernietigen dat androgenen produceert. Er zijn andere mogelijkheden voor vruchtbaarheidsbehandelingen zoals kunstmatige inseminatie, IVF en dergelijke. Met de behandeling kunnen de meeste mensen met PCOS zwanger worden.
Diagnose en behandeling van PCOS
Misschien herken je jezelf in sommige van deze scenario’s, en als dat zo is, is het misschien tijd om je gynaecoloog te bezoeken, die waarschijnlijk wat bloedmonsters zal nemen en een echografie zal uitvoeren. Hormonale onbalans duurt een leven lang, er is geen manier om PCOS te genezen. Hoewel het ongeneeslijk is, zijn er verschillende manieren om de aandoening te behandelen. De eerste is om regelmatig te sporten en een gezond, uitgebalanceerd dieet te volgen. Sommige onderzoeken hebben aangetoond dat een koolhydraatarm dieet de hormoonspiegels bij vrouwen met PCOS kan beïnvloeden en cruciaal kan zijn bij het beheersen van PCOS-symptomen. Gezond eten en sporten kan ook je humeur verbeteren.
Lees ook: 5 mythen over menstruatie
Artsen kunnen ook anticonceptiepillen voorschrijven om je menstruatiecyclus te reguleren en te helpen bij je huid- en haarconditie. Sommige vrouwen reageren goed op de pil, maar sommigen kunnen hoofdpijn krijgen of langdurig bloeden. Er zijn altijd andere behandelingsopties, en een open gesprek met de behandelend arts kan hopelijk de juiste vinden.
Onthoud dat de symptomen van PCOS van persoon tot persoon verschillen. Als je vermoedt dat je PCOS hebt, bezoek dan je gynaecoloog of huisarts en praat over je symptomen. Het is geen schande om de diagnose te krijgen – maar het opent de deur naar ondersteuning, hulp en behandeling.
