Laatst geüpdatet op januari 18, 2024 by Redactie
Kerstmis in Noorwegen draait helemaal om Kos. Kos is het soort instant geluk dat je krijgt als je je samen veilig, warm en goed voelt. Kos is een typisch Noorse luxe van eenvoud, waar kleine geneugten je een goed gevoel geven. En kos is een typisch gevoel tijdens de feestdagen. Koselig is een van de meest gebruikte bijvoeglijke naamwoorden door Noren, ook tijdens de feestdagen.
Kerstmis in Noorwegen is meestal een waar feest van licht, voorbereidingen en tradities die een heel seizoen duren. Witte sneeuw en versieringen dragen bij aan de magie, zelfs in dit specifieke jaar. In Noorwegen beginnen de viering en de voorbereidingen voor de feestdagen al vroeg, meestal het laatste weekend van november, met het bakken van kerstkoekjes – minimaal zeven verschillende soorten. Dan worden op de eerste zondag van de advent de kerstbomen verlicht in dorpen en steden. Eind november tot december is meestal ook het seizoen voor kerstmarkten waar boeren hun lokale producten verkopen, kunstenaars hun handwerk verkopen, en je kunt ook typisch Noorse snoepjes, cakes en ander eten kopen, probeer ook de eerste “gløgg” van het jaar. Gløgg is de Noorse variant op glühwein met amandelen, rozijnen en kaneel.
Gløgg
Lees ook: Zo viert de wereld Kerstmis
Van de Vikingen “jól” tot de moderne “jul”
De meeste mensen associëren Kerstmis met de geboorte van Jezus, maar voordat het christendom naar Noorwegen kwam, vierden de Vikingen het heidense festival “jól”. Het is moeilijk te zeggen wanneer de Vikingen precies Kerstmis vierden, maar wetenschappers gaan ervan uit dat het gebeurde toen de zon “verdween”. Het duurde meestal een hele maand, van half december tot half januari, toen de zon weer “verscheen”. Volgens de Oud-Noorse kalender werd deze periode ook wel Mörsugur genoemd, wat vertaald betekent “reuzelzuiger”, de maand om “vet te zuigen”. Op kerstavond (24 december) komen de meeste Noren samen voor de traditionele “Julaften” -maaltijd en het openen van kerstcadeaus en hopelijk komt “Julenissen” (Kerstman) langs. De traditie om in deze tijd sterk, vet voedsel te eten, is een gewoonte die we vandaag de dag nog steeds in Noorwegen kunnen vinden.
Kerst eten
Noren nemen hun eten tijdens de kerst serieus en houden vast aan een paar gewone gerechten.
Ribbe: Geroosterd buikspek, meestal geserveerd met zuurkool en gekookte aardappelen, kerstworst, gehaktballen en jus.
Pinnekjøtt: Gezouten, gedroogde en soms gerookte lamsribben, geserveerd met gekookte aardappelen, spruitjes en koolraappuree.
Lutefisk: Stokvis die in water en loog heeft gelegen (vroeger een manier om vis te conserveren), daarna gekookt in de oven.
Kabeljauw: In bepaalde delen van Noorwegen is het ook een traditie om gekookte kabeljauw samen met botersaus, wortelen en aardappelen te serveren.
Riskrem: Als toetje is het heel gebruikelijk om koude, romige rijstepap te serveren. In de pap zit een amandel verstopt, en degene die hem krijgt, krijgt een marsepeinen varken.
Aquavit: Naast wijn en bier serveren veel Noren ook aquavit – een op aardappelen gebaseerde sterke drank op smaak gebracht met kruiden zoals karwijzaad, anijs, dille, venkel en koriander.
Lees ook: Accommodaties met unieke architectuur in Noorwegen
Andere tradities
Bergen
In tegenstelling tot de meer gebruikelijke “nisse” (kerstman), is fjøsnissen – de schuurelf een meer ondeugend en enigszins sinister personage dat belangrijk was toen Noorwegen nog een boerengemeenschap was. Als hij goed werd behandeld, zou hij ervoor zorgen dat de boerderij floreerde, en als hij ongelukkig was, kon hij de meest brutale vormen van wraak uitoefenen, zoals het doden van het vee. Daarom brachten boeren elke kerst rijstepap en zelfgebrouwen bier naar de schuur, een traditie die tot op de dag van vandaag op Noorse boerderijen wordt voortgezet.
Kerk
Hoewel Noorwegen een relatief seculier land is, is het een traditie voor Noren om ’s middags op kerstavond naar de kerk te gaan, voor het avondeten en cadeaus. Velen doen dit om in de juiste kerstsfeer te komen en eraan herinnerd te worden waarom de feestdagen worden gevierd.
God jul! Fijne vakantie!
