Laatst geüpdatet op december 8, 2023 by Redactie
Wij verwachten van ouders dat zij altijd voor de fysieke en emotionele behoeften van hun kinderen zorgen. Maar soms zijn de rollen omgedraaid en neemt het kind verantwoordelijkheden op zich die verder gaan dan wat passend is voor zijn leeftijd – een fenomeen dat bekend staat als parentificatie.
Volwassenen kunnen om vele redenen hun ouderlijke plichten niet vervullen, en dit kan ernstige gevolgen hebben voor hun kinderen. Een nieuwe studie van de Universiteit van Illinois Urbana-Champaign beoordeelt de academische literatuur over parentificatie en identificeert oorzaken en gevolgen in populaties over de hele wereld.
Lees ook: 10 dingen die kinderen nodig hebben om gelukkig te zijn
“Parentificatie is meer dan het vergroten van de onafhankelijkheid of extra huishoudelijke taken; het neemt activiteiten over die volwassenen zouden moeten doen. Hoe eerder het begint en hoe langer het duurt, des te negatiever zullen de resultaten voor de kinderen zijn als ze niet over een adequaat ondersteuningssysteem beschikken”, zegt hoofdauteur Jacinda K. Dariotis, professor aan de afdeling Menselijke Ontwikkeling en Gezinsstudies en directeur van het Family Resiliency Center, beide onderdeel van het College of Agricultural, Consumer and Environmental Sciences (ACES). Dariotis is ook hoogleraar gezondheidsinnovatie aan het Carle Illinois College of Medicine aan de U. of I.
“De twee belangrijkste soorten parentificatie zijn instrumentele taken, zoals het binnenhalen van geld in het huishouden, en emotionele taken, zoals een vertrouwenspersoon voor een ouder worden. Vaak gaan deze twee typen hand in hand”, voegde ze eraan toe. “Gezinnen die een of andere vorm van trauma ervaren, kunnen te maken krijgen met uitgeputte hulpbronnen en emotionele problemen.”
De onderzoekers beoordeelden 95 artikelen uit 19 landen op zes continenten en onderstreepten dat parentificatie een mondiaal fenomeen is. Sommige onderzoeken omvatten steekproeven uit de gemeenschap, terwijl andere zich richtten op specifieke bevolkingsgroepen, zoals immigranten en vluchtelingen of kinderen met met HIV/AIDS geïnfecteerde moeders.
“Er zijn veel verschillende redenen waarom ouders stressoren en trauma ervaren in verschillende omgevingen. In sommige landen kan het oorlog en ontheemding zijn; in andere landen kunnen ouders lijden aan een ernstige ziekte, geestelijke gezondheidsproblemen, middelengebruik of huiselijk geweld. De oorzaken van parentificatie lopen uiteen, maar het resultaat is dat gezinnen soms zo overbelast raken dat grote verantwoordelijkheden naar de kinderen verschuiven”, aldus Dariotis.
Een ouderlijk kind kan een gezinsverdiener, zelfverzorger, taal- en cultuurbemiddelaar, zelfonderwijzer, raadgever, vertrouweling, verzorger of emotionele ondersteuner voor ouders of broers en zussen worden.
Schattingen over hoe vaak het fenomeen voorkomt variëren van enkele procenten tot meer dan 30% van de jongeren. Dit laatste weerspiegelt een schatting uit Polen die zich concentreerde op de gevolgen van de COVID-19-pandemie, toen veel gezinnen te maken kregen met ziekte, overlijden of baanverlies, en kinderen vaak voor hun eigen onderwijs moesten zorgen.
De onderzoekers identificeerden verschillende gemeenschappelijke thema’s uit de onderzoeken en ontdekten dat parentificatie tot een groot aantal ernstige problemen kan leiden.
“Het risico bestaat dat kinderen de school verlaten als kinderen moeten werken of moeten helpen bij de zorg voor hun ouders, broers en zussen. Gebrek aan onderwijs heeft langetermijngevolgen voor de werkgelegenheid en het inkomen, wat op zijn beurt de gezondheidsstatus beïnvloedt. Ze kunnen ook hun vriendennetwerk kwijtraken als ze geen tijd hebben om te socialiseren, en het kan vervelend zijn dat ze hun kindertijd missen”, legt Dariotis uit.
Jongeren die ouder zijn, hebben een grotere kans om zich bezig te houden met ongezonde coping-strategieën, zoals risicovol seksueel gedrag en middelengebruik. Ze kunnen moeite hebben met het ontwikkelen van diepgaande relaties op de lange termijn, omdat ze geen vertrouwen hebben of zich overdreven verantwoordelijk voelen voor het welzijn van anderen. Bovendien kunnen ze het patroon bij hun eigen kinderen voortzetten, waardoor het probleem intergenerationeel wordt.
Dariotis merkte op dat hoewel de onderzochte uitkomsten meestal negatief zijn, parentificatie in sommige gevallen tot positieve effecten kan leiden. Het op zich nemen van verantwoordelijkheden als volwassene kan jongeren helpen veerkracht, kracht en volwassenheid te ontwikkelen, vooral als ze het gevoel hebben dat hun inspanningen worden gewaardeerd, ze hun rol in het gezin als eerlijk beschouwen en er een sociaal netwerk is om hen te ondersteunen. Parentificatie kan ook leiden tot sterkere banden tussen broers en zussen en empathie, begrip en acceptatie van anderen bevorderen. Aanvullend onderzoek is nodig om te onderzoeken hoe en wanneer parentificatie verband houdt met positieve resultaten.
Lees ook: 8 manieren om je kinderen dankbaarder te maken
De onderzoekers concluderen dat het belangrijk is om de prevalentie van parentificatie te onderkennen en te identificeren en beleid te ontwikkelen dat de nodige ondersteuning biedt.
“Uiteindelijk willen ouders het beste voor hun kinderen, en proberen ze ze niet actief te parentificeren. Ouders mogen niet worden gestigmatiseerd; ze doen dit niet expres”, zei Dariotis. “Ongeacht de bron van parentificatie moeten we accepteren dat het gebeurt en manieren bedenken om gezinnen en kinderen te helpen een positiever traject te volgen. Gezinnen hebben instrumentele steun nodig, maar sociale steun is ook een menselijke basisbehoefte en kan een enorm verschil maken in het leven van deze jonge mensen.”
