Laatst geüpdatet op april 19, 2024 by Redactie
Sloppenwijken bezoeken om je goed te voelen over jezelf, op de foto gaan met wilde dieren of anderen de ogen uitsteken met je selfie stick: nee, stop, ho! Reizen gaat niet over bucketlists afvinken (been there, done that) om je Instagram zo interessant mogelijk te maken. Zéker niet als dat ten koste gaat van dier, mens en milieu. Dat gaan we anno nu helemaal anders doen, te beginnen met Earth Day op 22 april. Skyscanner vertelt je meer over de mogelijkheden.
Wat is Earth Day?
Earth Day of Dag van de Aarde is een jaarlijks terugkerend evenement op 22 april dat plaatsvindt over de hele wereld. De dag heeft als doel om mensen te laten nadenken over hun consumentengedrag (en de invloed hiervan op onze planeet) en is onderdeel van Earth Month of Maand van de Aarde, die duurt tot eind mei.
5 tips om respectvol te reizen
1. Stop met voluntourism
Betekenisvol reizen, iets teruggeven aan de bevolking: het is de laatste jaren een trend geworden om je vakantie te combineren met een paar weken vrijwilligerswerk. Goed bedoeld natuurlijk, maar er zit ook een donkere kant aan: veel jongeren doen het vooral om de karmapunten die ze vervolgens verzamelen zodra ze hun kiekjes met kansarme kinderen of doodzieke dieren met sociale media delen.
Een vergelijkbare term is poverty porn, waarbij media en bedrijven door middel van stereotype berichten, foto’s, video’s of films van ondervoede kinderen of gruwelijke natuurrampen aandacht vragen voor goede doelen en daarmee eigenlijk het tegenovergestelde bereiken. Zo werd de film Slumdog Millionaire onverwacht een grote hit, die ghetto tourism veroorzaakte: mensen wilden de Indiase sloppenwijken met eigen ogen zien.
Respectvol alternatief
Denk twee keer na voor je een kind gekleed in vodden of een bedelende vrouw fotografeert. En als je het dan toch wilt doen, vraag dan op z’n minst toestemming voordat je je camera pakt. Iedere professionele fotograaf zal je vertellen dat een goede relatie tussen fotograaf en subject essentieel is voor het maken van een goede foto. Reis je met een reisbureau, zorg er dan voor dat het duurzame tour operators zijn die locals niet uitbuiten en iets teruggeven aan de bevolking.
2. Vermijd onethische wildlife parken
Heb je altijd al als droom gehad om The Big Five te spotten, een olifantenritje te maken, te zwemmen met dolfijnen of op de foto te gaan met een tijgerwelpje? Die eerste droom kun je nog op een ethische manier verwezenlijken, maar zet de laatste drie alsjeblieft uit je hoofd. Dieren horen in hun eigen, natuurlijke en wilde omgeving te leven en niet verplicht rondjes te lopen met een mens op hun rug of dusdanig gedrogeerd te worden om zo tam worden dat ze met je op de foto kunnen.
Vind je het lastig om te zien of een wildlife park wel of niet goed voor hun dieren zorgt? Alarmbellen moeten gaan rinkelen wanneer je opmerkt dat dieren ‘getraind’ zijn om een knap kunstje te doen. En hoewel dieren in Nederland inmiddels uit het circus zijn verwijderd, zijn er volgens Animals Asia maar vijf landen wereldwijd waar dierenoptredens totaal verbannen zijn: Bolivia, Bosnië-Herzegovina, Griekenland, Malta en Cyprus (andere landen verbannen het maar gedeeltelijk). Als je daarnaast ziet dat dieren in safariparken of dierentuinen in (te kleine) kooien gehouden worden of je wordt aangemoedigd te knuffelen en poseren met of te rijden op dieren: ga zo snel mogelijk weg.
Respectvol alternatief
Zuid-Afrikaanse safariparken zijn over het algemeen een ethisch verantwoord alternatief om dieren te bekijken in het wild. Deze dieren leven in hun natuurlijke habitat en worden, in geval van ziekte, verzorgd tot ze weer sterk genoeg zijn om in het wild te overleven. Dierentuin Taronga Western Plains Zoo in Australië verzekerd een shared future for wildlife and humans en als je dan toch een circus wilt zien, bekijk er dan een waar geen dieren aan te pas komen.
3. Stop met het maken van selfies
Een selfie is het liefdeskind van het wereldwijde web: zo’n zesduizend selfies worden er iedere minuut gepost op Instagram. Elke minuut, van iedere dag. 55% van alle sociale media selfies komen van millennials, gevolgd door generatie X met 24%. Een kleine 9% van de selfies worden gemaakt door baby boomers. Reizigers die selfies maken zijn eigenlijk nog veel erger: je keert je rug toe naar een bezienswaardigheid, monument, museum of andere interessant onderwerp terwijl je lacht, klikt en wegloopt. Om nog maar te zwijgen over de talloze selfiesticks waarmee andere reizigers in hun gezicht worden geslagen. Lang verhaal kort: hou er maar gewoon mee op.
Respectvol alternatief
Laat je selfiestick thuis (of beter nog: gooi het ding weg), draai je om en kíjk eens echt naar hetgeen waar je naartoe bent gereisd. Neem het in je op, maak een mentale foto, geniet ervan en loop dan weg. Grote kans dat je de wereld een stuk anders bekijkt wanneer je je narcisme naast je neerlegt en reizen niet meer om jezelf laat draaien. Probeer het maar!
4. Onderzoek de culturele etiquette
Bezoek je beschermde natuurmonumenten, UNESCO Werelderfgoed-steden of andere kwetsbare sites, kan het soms betekenen dat je door iemands tuin, terrein of straat moet lopen om het gebied te bezichtigen. Hoewel toerisme ook geld opbrengt voor de lokale economie, kan het ook erg irritant zijn voor lokale bewoners om continu starende en fotograferende toeristen voor je huis te hebben staan. En al helemaal als die reizigers zich vervolgens niet houden aan de culturele etiquette. Zo is het in Thailand verboden om de koning te beledigen (het per ongeluk wijzen naar een foto van de koning kan je al een gevangenisstraf opleveren). Of, minder extreem: in Fiji kun je beter geen zonnebril of hoed op je hoofd zetten en moet je in Islamitische landen je schouders en knieën bedekt houden.
Hoe bereid je je voor?
Probeer altijd íets van de lokale taal te leren, waar je ook naartoe gaat. Leer bijvoorbeeld hoe je ‘dankjewel’, ‘hallo’ en ‘dag’ zegt of andere veelvoorkomende woorden of zinnen van de bestemming waar je naartoe gaat. Respect altijd andermans privacy zoals je zelf ook gesteld bent op je eigen privacy (loer dus niet zomaar bij iemand naar binnen en maak al helemaal niet ongevraagd een foto) en lees je vooraf in over tour operators die duurzame excursies stimuleren.
5. Denk over je beweegredenen wat betreft dark tourism
De laatste term waar we mee gaan gooien is dark tourism: het opzoeken van gebieden, plekken of sites waar iets verschrikkelijks is gebeurd. Overal ter wereld vind je dit soort plekken: denk aan Auschwitz, het 9/11 Memorial, de plek waar Prinses Diana om het leven kwam en Chernobyl in Japan. Natuurlijk: als je meer wilt weten over de geschiedenis van een plek die je interesseert, dan houden wij je niet tegen. Maar ga er niet heen omdat je je ‘cultureel verplicht’ voelt of omdat je de plek dan vervolgens van je bucketlist kan strepen.
Respectvol alternatief
Denk eerst goed na over je beweegredenen voordat je een reis of excursie boekt naar een dark tourism site. Wil je gaan omdat het je interesseert of omdat je het gevoel hebt dat je het eens gezien moet hebben? En hoe zit het met je gedrag: ga je vervolgens verveeld rondlopen of rondhangen omdat geschiedenis of cultuur je eigenlijk helemaal niet interesseert, of weet je dat je je volle aandacht erbij zult hebben? Zo ja, laat je camera dan ook maar meteen thuis en neem de (sombere) geschiedenis in stilte (en daarmee met respect) in je op.
