Laatst geüpdatet op november 23, 2022 by Redactie
Niet ieders plannen voor de feestdagen lijken op een Hallmark-kaart. Als de “mooiste tijd van het jaar” niet jouw realiteit is, ben je niet de enige. Je hebt misschien een idee van een feestelijk, perfect feestdagen seizoen, maar wat er werkelijk gebeurt, klopt niet altijd. En dat is waar eenzaamheid vandaan komt, zegt Samia Akhter-Khan, afgestudeerd aan King’s College London, eerste auteur van een nieuwe studie over dit onderwerp.
“Eenzaamheid is het gevolg van een discrepantie tussen verwachte en werkelijke sociale relaties”, zei Akhter-Khan.
Samen met Duke psychologie en neurowetenschappen Ph.D. Leon Li, Akhter-Khan en collega’s waren co-auteur van een paper over waarom mensen zich eenzaam voelen, vooral op latere leeftijd, en wat we eraan kunnen doen.
Lees ook: 4 stappen om met eenzaamheid om te gaan
“Het probleem dat we in het huidige onderzoek hebben geïdentificeerd, was dat we niet echt hebben nagedacht over: wat verwachten mensen van hun relaties?” zei Akhter-Khan. “We werken met deze definitie van verwachtingen, maar we identificeren niet echt wat die verwachtingen zijn en hoe ze veranderen tussen culturen of gedurende de levensduur.”
In elke relatie verwachten we bepaalde basisprincipes. We willen allemaal mensen in ons leven die we om hulp kunnen vragen. Vrienden waar we een beroep op kunnen doen als we ze nodig hebben. Iemand om mee te praten. Mensen die ons ‘begrijpen’. Iemand die we kunnen vertrouwen. Metgezellen met wie we leuke ervaringen kunnen delen. Maar de theorie van het team, het Social Relationship Expectations Framework genaamd, suggereert dat oudere mensen misschien bepaalde relatieverwachtingen hebben die over het hoofd zijn gezien.
Akhter-Khans eerste aanwijzing dat de oorzaken van eenzaamheid complexer kunnen zijn dan op het eerste gezicht lijkt, kwam tijdens een jaar dat ze ouder worden bestudeerde in Myanmar van 2018 tot 2019. Aanvankelijk ging ze ervan uit dat mensen zich over het algemeen niet eenzaam zouden voelen – tenslotte “Mensen zijn zo verbonden en leven in een zeer hechte samenleving. Mensen hebben grote gezinnen; ze zijn vaak bij elkaar in de buurt. Waarom zouden mensen zich eenzaam voelen?”
Maar haar onderzoek suggereerde anders. “Het blijkt toch anders te zijn”, zegt ze. Mensen kunnen zich nog steeds eenzaam voelen, ook al brengen ze niet veel tijd alleen door.
Wat pogingen om eenzaamheid te verminderen hebben verwaarloosd, zei ze, is hoe onze relatieverwachtingen veranderen naarmate we ouder worden. Wat we willen van sociale connecties als we bijvoorbeeld dertig zijn, is niet wat we willen als we zeventig zijn.
De onderzoekers identificeerden twee leeftijdsspecifieke verwachtingen waarmee geen rekening is gehouden. Ten eerste willen oudere volwassenen zich gerespecteerd voelen. Ze willen dat mensen naar hen luisteren, geïnteresseerd zijn in hun ervaringen en leren van hun fouten. Om te waarderen wat ze hebben meegemaakt en de obstakels die ze hebben overwonnen. Ze willen ook een bijdrage leveren: teruggeven aan anderen en hun gemeenschap en tradities of vaardigheden doorgeven door middel van lesgeven en mentorschap, vrijwilligerswerk, zorgverlening of andere zinvolle activiteiten.
Het vinden van manieren om aan deze verwachtingen te voldoen naarmate we ouder worden, kan een grote bijdrage leveren aan het bestrijden van eenzaamheid op latere leeftijd, maar onderzoek heeft ze grotendeels buiten beschouwing gelaten.
“Ze maken geen deel uit van de reguliere schalen voor eenzaamheid,” zei Li.
Een deel van de reden voor het toezicht kan zijn dat de arbeid en bijdragen van ouderen vaak niet worden verantwoord in typische economische indices, zei Akhter-Khan, die in 2019-2020 werkte als afgestudeerd onderzoeksassistent voor een Bass Connections-project bij Duke on hoe de samenleving zorg waardeert in de wereldeconomie.
“Leeftijdsdiscriminatie en negatieve ouderdomsstereotypen helpen niet”, voegde ze eraan toe. Uit een onderzoek van de Wereldgezondheidsorganisatie uit 2016 in 57 landen bleek dat 60% van de respondenten zei dat oudere volwassenen niet goed worden gerespecteerd.
Eenzaamheid is niet uniek voor ouderen. “Het is ook een probleem van jongeren”, zei Akhter-Khan. “Als je kijkt naar de verdeling van eenzaamheid over de levensduur, zijn er twee pieken, en één is in de jongere volwassenheid, en één is op hoge leeftijd.”
Al vóór de COVID-19-pandemie begonnen wereldleiders aan de alarmbel te trekken over eenzaamheid als een probleem voor de volksgezondheid. Groot-Brittannië werd het eerste land dat in 2018 een minister voor eenzaamheid benoemde. Japan volgde in 2021.
Lees ook: Waarom ben ik zo ongelukkig? Slechte gewoonten die pijn veroorzaken!
Dat komt omdat eenzaamheid meer is dan een gevoel – het kan echte gevolgen hebben voor de gezondheid. Aanhoudende eenzaamheid is in verband gebracht met een hoger risico op dementie en de ziekte van Alzheimer, hartaandoeningen en beroertes en andere gezondheidsproblemen. Sommige onderzoekers suggereren dat het vergelijkbaar of riskanter is dan roken en obesitas.
De onderzoekers hopen dat als we de factoren die eenzaamheid veroorzaken beter begrijpen, we er misschien beter iets aan kunnen doen.
