Laatst geüpdatet op oktober 12, 2023 by Redactie
Als we getrouwd zijn of een langdurige romantische relatie hebben, kunnen we elkaar uiteindelijk als vanzelfsprekend gaan beschouwen en vergeten we waardering te tonen. Uit een nieuwe studie van de Urbana-Champaign van de Universiteit van Illinois blijkt dat dit niet zo hoeft te blijven. De studie onderzocht waarom de waargenomen dankbaarheid van een echtgenoot of romantische partner in de loop van de tijd verandert, en of deze kan worden verbeterd door middel van relatie-interventieprogramma’s.
‘Dankbaarheid lijkt bijna een geheime saus voor relaties te zijn, en een belangrijk stukje van de puzzel van romantische relaties die tot voor kort niet veel aandacht heeft gekregen in onderzoeken. En bij koppelrelaties gaat het niet alleen om waardering voor je partner, maar ook om het gevoel dat je partner zich gewaardeerd voelt. Dankbaarheid voor koppels is zeer interpersoonlijk en iets dat wordt uitgewisseld tussen partners”, zegt Allen Barton, assistent-professor bij de afdeling Human Development and Family Studies, onderdeel van het College of Agricultural, Consumer and Environmental Sciences (ACES) aan de Universiteit van I. en een specialist van Illinois. Barton is hoofdauteur van het papier.
Lees ook: Tekenen dat je relatietherapie nodig hebt
De studie analyseerde gegevens uit een gerandomiseerde gecontroleerde studie met 615 hulpzoekende paren met een laag inkomen die zich hadden aangemeld voor een online relatie-interventieprogramma. Om voor het onderzoek in aanmerking te komen, moesten beide partners meedoen.
Paren die in de studie aan de behandelgroep waren toegewezen, namen deel aan een van de twee online interventies voor relatieeducatie, OurRelationship en ePREP, die beide paren voorzien van principes en praktijken om beter te communiceren, conflicten te begrijpen en problemen in hun relatie aan te pakken. Elk programma duurde zes weken en omvatte online lessen en activiteiten, evenals periodieke bijeenkomsten met een relatiecoach.
Een controlegroep werd op een wachtlijst geplaatst en kreeg pas interventie nadat het onderzoek was afgerond. De onderzoekers verzamelden gegevens via enquêtes voordat de deelname aan het programma begon en bij follow-ups van twee, vier en zes maanden.
Barton en zijn collega’s keken eerst naar factoren die lagere niveaus van waargenomen dankbaarheid onder de controlegroep voorspelden. Ze ontdekten dat individuen die zich minder gewaardeerd voelden door hun partner, vaker een vrouw waren, getrouwd waren en kinderen kregen. Oudere leeftijd werd ook in verband gebracht met een afname van de waargenomen dankbaarheid in de loop van de tijd.
“Deze bevindingen zijn logisch. Wanneer we iemand voor het eerst ontmoeten, zijn we er erg op bedacht om onze waardering te tonen. Na verloop van tijd heeft dit de neiging verloren te gaan en realiseren mensen zich misschien niet dat geen van beide partners zich zo gewaardeerd voelt als ze zouden willen. Uit ander onderzoek dat we hebben gedaan, weten we dat als partners zich erkend en gewaardeerd voelen, dit een grote bijdrage zal leveren aan het bevorderen van de kwaliteit van hun relatie”, aldus Barton.
De onderzoekers ontdekten ook dat, voor degenen die in de controlegroep waren ingedeeld, de waargenomen dankbaarheid gedurende de hele duur van het onderzoek op hetzelfde niveau bleef, ondanks verbeteringen in communicatie, tevredenheid en andere relatievariabelen. Dus hoewel andere aspecten van de relatie waarschijnlijker zullen fluctueren of toenemen, is dankbaarheid niet iets dat in de loop van de tijd vanzelf lijkt te verbeteren, zei Barton.
Maar kan het beter worden met wat hulp van buitenaf?
Om die vraag te beantwoorden, onderzochten de auteurs of de waargenomen dankbaarheid toenam door deel te nemen aan een van de twee online relatie-interventies.
De resultaten gaven aan dat paren in de interventiegroep inderdaad een verbetering in partnerdankbaarheid rapporteerden ten opzichte van individuen in de controlegroep.
“We ontdekten dat de niveaus van waargenomen dankbaarheid verbeterden als gevolg van deelname aan deze online relatie-interventies, waarvan is aangetoond dat ze de algehele kwaliteit van de relatie tussen koppels op verschillende dimensies verbeteren. Het effect op dankbaarheid was niet zo groot als de programma-effecten op sommige andere aspecten, wat niet verrassend is omdat het programma zich niet op dankbaarheid concentreerde, maar er was nog steeds een meetbaar effect”, legt Baron uit.
Sommige relatieprogramma’s zijn uitsluitend gericht op het verbeteren van de dankbaarheid, maar die hebben gemengde resultaten opgeleverd, merkte Barton op. Wanneer mensen hun dankbaarheid uiten omdat hen gevraagd is dit te doen als onderdeel van een programma, kan dit onoprecht overkomen en minder effectief zijn.
“Dankbaarheid is een unieke constructie die lager lijkt te zijn in meer gevestigde relaties, maar kan worden verbeterd door middel van effectieve relatie-interventieprogrammering. Het is een over het hoofd geziene dimensie die zorgt voor gezonde,
ondersteunende relaties. Onze bevindingen geven aan dat we programmering moeten ontwikkelen die tot doel heeft het niveau van waargenomen dankbaarheid te verbeteren, maar dit mag niet de enige focus zijn; het zou een onderdeel van de interventie moeten zijn”, zei hij.
Lees ook: Moet ik blijven of moet ik gaan?
Bartons advies aan koppels is om rekening te houden met de kracht van het zeggen van ‘dank je wel’.
“Als je getrouwd bent of een relatie hebt, hoe simpel het ook lijkt, zorg er dan voor dat je regelmatig specifieke, oprechte complimenten geeft aan je partner. Ik moedig koppels ook aan om elkaar te vragen of er gebieden zijn waar één persoon zich niet gewaardeerd voelt, en dan eraan te werken om dat te verhelpen,”zei hij.
‘Het kost veel werk om een gezin tot stand te brengen, en dat werk wordt des te uitdagender als je inspanningen niet worden erkend. Het is dus belangrijk om ervoor te zorgen dat er een regelmatig ritme is in een relatie waarin beide partners hun waardering uiten en beide partners zich gewaardeerd voelen.”
Het onderzoek richtte zich op paren met een laag inkomen, die voor een gezin op of onder de 200% van de federale armoedegrens zaten.
“Financiële spanningen kunnen een stressfactor zijn voor koppels, en individuen met een lager inkomen hebben doorgaans een grotere instabiliteit in hun relaties,” merkte Barton op. “Tientallen jaren van sociaalwetenschappelijk onderzoek geven aan dat het hebben van sterke huwelijken en relaties belangrijk is voor individuen, voor kinderen en voor gemeenschappen. Veel factoren die de relaties tussen koppels beïnvloeden, zijn moeilijk te veranderen, maar dit gevoel van waardering door je partner is een belangrijke factor die, zoals we in dit onderzoek laten zien, kan worden veranderd door effectieve interventies.
