Laatst geüpdatet op augustus 27, 2024 by Redactie
We gebruiken het woord ‘liefde’ in een verbijsterend scala aan contexten — van seksuele aanbidding tot ouderlijke liefde of de liefde voor de natuur. Nu kan uitgebreidere beeldvorming van de hersenen licht werpen op de vraag waarom we hetzelfde woord gebruiken voor zo’n diverse verzameling menselijke ervaringen.
‘Je ziet je pasgeboren kind voor het eerst. De baby is zacht, gezond en stevig — het grootste wonder van je leven. Je voelt liefde voor de kleine.’
De bovenstaande verklaring was een van de vele eenvoudige scenario’s die aan vijfenvijftig ouders werden voorgelegd, die zichzelf beschreven als in een liefdesrelatie. Onderzoekers van de Aalto-universiteit gebruikten functionele magnetische resonantiebeeldvorming (fMRI) om hersenactiviteit te meten terwijl proefpersonen korte verhalen over zes verschillende soorten liefde overwogen.
‘We bieden nu een uitgebreider beeld van de hersenactiviteit die verband houdt met verschillende soorten liefde dan eerder onderzoek,’ zegt Pärttyli Rinne, de filosoof en onderzoeker die de studie coördineerde. ‘Het activeringspatroon van liefde wordt gegenereerd in sociale situaties in de basale ganglia, de middenlijn van het voorhoofd, de precuneus en de temporopariëtale verbinding aan de zijkanten van de achterkant van het hoofd.’
Liefde voor je kinderen genereerde de meest intense hersenactiviteit, op de voet gevolgd door romantische liefde.
‘Bij ouderlijke liefde was er activatie diep in het beloningssysteem van de hersenen in het striatumgebied bij het voorstellen van liefde, en dit werd niet gezien bij enig ander soort liefde,’ zegt Rinne. Liefde voor romantische partners, vrienden, vreemden, huisdieren en de natuur maakten ook deel uit van de studie.
Volgens het onderzoek wordt hersenactiviteit niet alleen beïnvloed door de nabijheid van het object van liefde, maar ook door of het een mens, een andere soort of de natuur is.
Het is niet verrassend dat meelevende liefde voor vreemden minder lonend was en minder hersenactivatie veroorzaakte dan liefde in hechte relaties. Ondertussen activeerde liefde voor de natuur het beloningssysteem en de visuele hersengebieden, maar niet de sociale hersengebieden.
Huisdiereigenaren herkenbaar aan hersenactiviteit
De grootste verrassing voor de onderzoekers was dat de hersengebieden die geassocieerd worden met liefde tussen mensen uiteindelijk erg op elkaar leken, met verschillen die voornamelijk lagen in de intensiteit van de activatie. Alle soorten interpersoonlijke liefde activeerden hersengebieden die geassocieerd worden met sociale cognitie, in tegenstelling tot liefde voor huisdieren of de natuur — met één uitzondering.
De hersenreacties van proefpersonen op een uitspraak als de volgende onthulden gemiddeld of ze hun leven deelden met een harige vriend:
‘Je ligt thuis op de bank en je kat komt naar je toe. De kat rolt zich op naast je en spint slaperig. Je houdt van je huisdier.’
‘Als je kijkt naar liefde voor huisdieren en de hersenactiviteit die daarmee geassocieerd wordt, onthullen hersengebieden die geassocieerd worden met socialiteit statistisch gezien of de persoon een huisdiereigenaar is of niet. Als het gaat om huisdiereigenaren, worden deze gebieden meer geactiveerd dan bij mensen zonder huisdier,’ zegt Rinne.
Liefdesactivaties werden gecontroleerd in de studie met neutrale verhalen waarin heel weinig gebeurde. Bijvoorbeeld uit het busraam kijken of verstrooid je tanden poetsen. Nadat ze de vertolking van elk ‘liefdesverhaal’ door een professionele acteur hadden gehoord, werd de deelnemers gevraagd om zich elke emotie tien seconden lang voor te stellen.
Dit is niet de eerste poging om liefde te vinden voor Rinne en zijn team, waartoe ook onderzoekers Juha Lahnakoski, Heini Saarimäki, Mikke Tavast, Mikko Sams en Linda Henriksson behoren. Ze hebben verschillende onderzoeken uitgevoerd om onze wetenschappelijke kennis van menselijke emoties te verdiepen. De groep publiceerde een jaar geleden een onderzoek waarin de lichamelijke ervaringen van liefde van proefpersonen in kaart werden gebracht, waarbij de eerdere studie ook de sterkste fysieke ervaringen van liefde koppelde aan hechte interpersoonlijke relaties.
Niet alleen kan het begrijpen van de neurale mechanismen van liefde helpen bij filosofische discussies over de aard van liefde, bewustzijn en menselijke verbinding, maar de onderzoekers hopen ook dat hun werk mentale gezondheidsinterventies zal verbeteren bij aandoeningen zoals hechtingsstoornissen, depressie of relatieproblemen.
Credit: Photo: Pärttyli Rinne et al 2024, Aalto University.
